CHỮ THỌ ĐẦU XUÂN.
𑨸 壽 頭 春
Sean Nguyễn
*** ***
Chữ THỌ có hai cách viết. Nếu viết theo lối giản thể thì có bảy nét (寿) và viết theo lối phồn thể thì số nét nhơn đôi, tức là có 14 nét (壽).
Chữ THỌ(壽) viết theo kiểu chữ Nôm là : 壽 (thọ) cũng tương tự như chữ 福 (phúc), chữ 祿 (lộc) cả ba chữ nầy đều không thay hình đổi dạng. Dễ đọc dễ hiểu và dĩ nhiên là quá quen thuộc trong con mắt người Việt Nam ta.
Mỗi độ xuân về, nhìn thấy cặp dưa hấu chưng trên bàn thờ có dán tờ giấy đỏ mực đen viết hình chữ PHÚC, hoặc trái bưởi, trái cam sành trên mâm ngũ quả có dán chữ LỘC. Nhìn sang câu đối tết cũng thấy câu chúc PHÚC LỘC THỌ, đặc biệt hơn là câu dành tặng cho ông bà vào ngày tết hoặc ngày lễ mừng thọ như câu : “ Phúc như Đông hải, thọ tỷ Nam sơn.”
“Phúc như Đông hải” ở đây ý chỉ cái phúc cái phước mênh mông tràn đầy như nước biển đông. Vậy còn “Thọ tỷ Nam sơn” thì sao ? Chắc rằng sẽ có khá nhiều người còn chưa biết về lịch sử và nguồn gốc của câu nầy.
“Thọ tỷ Nam sơn” là một câu thành ngữ trong tiếng Hán, câu chúc nầy ý chỉ chúc người trường thọ giống như ngọn núi Chung Nam ở tỉnh Thiểm Tây-Trung Quốc. Trong đó ta nên hiểu như sau. “Mừng Thọ” hay chữ “Chúc Thọ” là từ 60 tuổi trở lên. “Trung Thọ” là từ 70 tuổi trở lên. “Thượng Thọ” là từ 80 tuổi trở lên. “Đại Thọ” là từ 90 tuổi trở lên.
Trong “Kinh Thi” “Tiểu Nhã”có một bài phú tựa là Thiên Bảo của quan đại thần Thiệu Cơ Hổ viết tặng cho Chu Tuyên Vương khi ông lên nối ngôi. Trong bài phú “Tiểu Nhã” đó có một đoạn như sau :
Như nguyệt chi hằng,
如月之恒
Như nhật chi thăng.
如日之升
Như Nam sơn chi thọ,
如南山之寿
Bất khiên bất băng.
不骞不崩
Như tùng bách chi mậu,
如松柏之茂,
Vô bất nhĩ hoặc thừa.
无不尔或承。
Dịch thơ :
Như vầng trăng còn mãi,
Như mặt trời nhô lên.
Như núi Nam mà thọ,
Chẳng ngả cũng chẳng nghiêng.
Như tùng bách rậm rạp,
Chẳng mất người kế thừa.
Câu thơ trong đoạn này sau đó được chuyển biến thành như “Thọ tỷ Nam sơn” hay là “Thọ tỷ Nam sơn bất lão tùng”.
Dăm ba bữa nữa lại đón xuân về, lòng lại thấy nôn nao. Con đường Bạch Đằng giờ đã mở chợ hoa xuân hay chưa ? Có còn thuyền ghe tấp nập chở hoa từ miệt dưới miền Tây để mang xuân quay lại về trên đất Thủ ?
Những ngày cũ những ngày mới.....lại đan xen......Đầu xuân kính chúc các cụ mình một chữ THỌ.