Khi tôi nói đến “Sự Hồi Sinh” của Tân Khánh chắc nhiều người sẽ rất là ngạc nhiên, vì trên thực tế Tân Khánh từ xưa đến giờ đâu có ngừng nghỉ phát triển mặc dù là trong thời kỳ chiến tranh ác liệt cũng vậy thì đâu có gì gọi là “hồi sinh” trong lúc nầy. Nhất là trong thời hiện nay, Tân Khánh lại càng phát triển hơn theo nhịp độ phát triển kỹ nghệ mau chóng chung trong tỉnh nhà Bình Dương.

Điều mà tôi muốn ghi lại đây là chỉ mong muốn thế hệ sau cũng như các thế hệ kế tiếp sẽ có thể hiểu được rằng Tân Khánh đã có nhiều chiều hướng tiến lên, không còn có những lo âu ngần ngại như thế hệ chúng tôi đã có nhiều ngại ngần, âu lo.

Nói đến Tân Khánh ngày xưa, người ta muốn hiểu nó như là một vùng đất võ: Từ chuyện Ông Ất, ông Giá đến thời kỳ mà người ta liên tưởng đến Bà Trà mỗi khi nhắc đến Tân Khánh: “Tân Khánh Bà Trà”. Những thế hệ kế tiếp cũng chỉ nhìn Tân Khánh vào nghề võ mà thôi! Còn sự học cũng như doanh nghiệp thì không có những gì gọi là xuất sắc cho lắm! Người ta nhắc đến Cao Đồng Hưng, ông Lê Nguyên là những doanh nhân có tiếng tăm một thời nhưng tôi không biết rõ gốc gác có phải là họ ở hay từ Tân Khánh mà ra hay không? Còn về văn nghệ khả năng thì không ai không công nhận ông “Canh Hòa” (em bà Bảy Quí) là người có khiếu về đàn ca xướng hát và gây được một số tiếng vang lúc bấy giờ. Ngày xưa trường học và người đi học hãy còn hiếm hoi, nhất là con nhà nông như ở Tân Khánh và những vùng lân cận. Nói như thế không phải là không có những trường hợp ngoại lệ như xã Tân Hóa Khánh cũng có Luật sư Nguyễn Ngọc Giao con ông Hai Đằng. Nhưng xã An Mỹ là nổi bật hơn hết vì xã nầy từ trước đã có Luật sư Trần Văn Trai, người đã thành đạt từ sớm và sau nầy ứng cử là Dân Biếu Quốc Hội thời Đệ Nhất Cộng Hòa của chế độ miền Nam. Với cương vị của mình, Luật sư Trần Văn Trai đã xây dựng xã An Mỹ của Ông trở thành một trung tâm văn hóa từ trường Tiểu học cho đến trường Trung học tư thục và cả trường công lập An Mỹ; nhất là trường công lập An Mỹ quả là kỳ tích của Ông, vì nó là Trường công lập thứ hai của Tỉnh Bình Dương, trong khi các Tỉnh lúc đó chỉ có một trường công lập mà thôi, trước khi các trường tỉnh hạt nở rộ trên các địa bàn quận lỵ vào những năm sau. Những thành tích của Luật sư Trần Văn Trai đã làm được đem lại cho xã nhà của Ông, và cũng từ đó mà con em các vùng lân cận cũng được nhờ vả lây. Số học sinh theo học Trung học càng được đông thêm và lực lượng nâng cao trình độ học vấn cũng khá hơn.

Nhưng trước thời chúng tôi số học sinh của xã Tân Khánh không được nhiều, có những người đeo đuổi sự học tương đối khá và họ cũng chăm chỉ học hành nhưng sự vươn lên đều gặp nhiều trở ngại như anh Lân cũng có tiếng về học hành nhưng rồi bị bệnh và chết đi. Kế đến là Nguyễn Văn Tai, Nguyễn Văn Tò con của Ông Chín Ánh vượt qua được cửa ải Tú Tài I hoặc II; nhưng rồi Nguyễn Văn Tò cũng bị chết vì tai nạn với những người lính ở xã Bình Chuẩn hay những trường hợp bệnh thần kinh, tâm thần như anh Tài con ông Sáu Danh làm chúng tôi cứ e ngại và chùng bước. Có nhiều người thắc mắc “Cục đất ở Tân Khánh thiếu người có danh phận, học cao; không có được những người để làm rạng rỡ cho vùng đất nầy!”. Thế rồi theo những năm tháng dồn dân lập ấp chiến lược, số học sinh đi học thuận tiện hơn, sự học được trao đổi, giúp nhau học tập nhiều hơn; nhưng mỗi người một hoàn cảnh nhất là vấn đề kinh tế gia đình nên học sinh đa số đều đi tìm cái nghề mưu sinh cho mình khi điều kiện văn bằng cho phép, đó là trường hợp của Nguyễn Văn Nới, Nguyễn Văn Nẫm, Nguyễn Ngọc Quang, anh Trai (con bà Ba Chóng), anh Cấm (con bà Ba Vén), anh Phát (anh chị Cúc, Sen nhà làm nem), Liêu Việt Hà, Mười Là, Nguyễn Văn Vân, Thái Văn Bé, Liêu An, Ngô Văn Bé, Nguyễn Văn Hai, Trần Văn Trang, Trần Văn Sang,… Để rồi một thời gian sau phải đi vào lính. Đến thời chúng tôi mặc dù chế độ thi cử hãy còn gắt gao phải vượt qua những cuộc thi Trung học, Tú Tài I, Tú Tài II nhưng thành phần tốt nghiệp cũng khá như: Thái Văn Tâm, Nguyễn Văn Nghĩa, Lưu Văn Hòa, Nguyễn Ngọc Thạch và sau đó đều đi vào trường Sư phạm để làm thầy cô giáo, tìm cho mình một cái nghề cũng như một chỗ yên thân trong cuộc chiến. Cho nên Tân Khánh vẫn bình yên như thuở nào, không có cá nhân nào vượt trội lên trên và cũng chẳng có ai để làm rạng danh cho vùng đất nầy cả!

Có một vài điều đáng mừng mà tôi ghi nhận được thuở bấy giờ là Nguyễn Văn Là, con ông Ba Chặng mặc dù trên sự học không xuất sắc nhưng Mười Là đã có tiếng là người đàn hay, chơi vũ cầu cũng như tennis, ping pong giỏi có tiếng trên đất chợ Thủ, Bình Dương. Còn cháu Mười Là là Nguyễn Văn Trung tôi chỉ nghe nói có lấy chứng chỉ luật và dạy ở trường Sinh Ngữ Quân đội mà không biết là có phải hay không? Còn thế hệ sau chúng tôi thì có được Nguyễn Văn Làm, Phạm Văn Trọng thì tương đối khá hơn hết; còn Nguyễn Văn Hóa (em Nguyễn Văn Trung) và người em út là Nguyễn Quốc Nguyên khi học hành thì rất khá nhưng không biết về sau nầy thì như thế nào. Nói chung Tân Khánh thiếu người có tiếng tăm, xuất sắc tự thuở trước. Điều ấy cũng làm cho nhiều người lo ngại về “cục đất ém nhân tài nầy”!

Tuy nhiên, có nhiều cá nhân mà chúng tôi phải coi như là những bước đánh dấu cho “vùng đất được hồi sinh”. Chúng tôi xin nói rõ đây chỉ là cái nhìn của cá nhân, chứ không là cái nhìn chung, cho nên những cái nhìn sai sót hay khiếm khuyết xin quý vị bỏ qua hoặc góp ý thêm vào để tôi có thể chỉnh lại cho chính xác hơn. Đầu tiên tôi phải kể đến Trần Văn Gao con của Thầy Trần Văn Gắt đã được học bỗng để đi du học trên đất Ý, sự xuất sắc nầy được coi là lần đầu tiên mà xã Tân Khánh có được. Thứ hai hai chị em Chặng, Hiệp con ông Tư Khỏi được đi du học ở Nhật mặc dù là tự túc. Đó là những bước đầu mà Tân Khánh chuyển mình để có những bước hồi sinh, không còn là “vùng đất hãm tài” nữa. Sau đó là Cô Trần Thị Liên con ông Tư Gắt nghe nói được vào Đại học Nông nghiệp ở Sài gòn, tốt nghiệp hay không thì tôi không nắm rõ vấn đề. Nếu lúc ấy cô Liên đã tốt nghiệp xong thì có lẽ là người ở Tân Khánh đầu tiên đạt nên danh phận, rồi sau đó cô Trần Thị Ảnh, chị cô Liên kết hôn với Thầy Nguyễn Văn Lộc người tốt nghiệp Đại Học Sư Phạm dạy Lý có tiếng ở trường Trịnh Hoài Đức và một số trường tư khác. Về doanh nghiệp thì mỹ nghệ Minh Long đã được bước đầu thành công và có được nhiều người tới thăm và biết tiếng.

Đúng lý ra, Tân Khánh phải có nhiều người xuất sắc hơn nữa mới phải, vì điều kiện kinh tế không phải có nhiều khó khăn như những gia đình nông dân, hay điều kiện học hành trở ngại như ở những nơi khác; nhưng không hiểu vì sao mà số lượng nhân tài không có nhiều, mặc dù bao nhiêu năm nay điều kiện học hành đã dễ dàng hơn và sẵn nắm trong tay. Bây giờ số người có bằng Thạc Sĩ cũng không nhiều, hình như có Nguyễn Thị Phương (em Thầy Nguyễn Văn Nghĩa (cũng là một doanh nhân thành đạt), cô Nguyễn thị Tài) con ông Nguyễn Văn Danh (Ba Oanh); Diệu Hiền con bà doanh nhân có tiếng từ “tay không làm nên sự nghiệp” Nguyễn Thị Bảy. Bác Sĩ Hoàng Phượng con của thầy Văn Thành Phủ - Trần Thị Ánh. Và hai Luật Sư lão thành Thái Văn Bé cùng vợ là Minh Trí. Con bà Tư Vẫy là Tỷ (tôi không biết tên trong giấy tờ) đã tốt nghiệp nha sĩ ở Thụy Sĩ và nghe nói đã trở về làm ăn trên quê nhà; và chị Gái của Tỷ cũng nằm trong số doanh nhân thuộc xã Tân Khánh cùng với vợ chồng Cô Lượng con ông Bảy Lình. Ở ngoài xóm miễu Bưng Cù có Tường con Bà Sáu Cháng cũng là doanh nhân thành danh, có tiếng tăm. Phải nói đến hai người nổi tiếng trên thế giới trong thời hiện nay có gốc gác là người Tân Khánh là Cáo Lớn (Minh) của gốm sứ Minh Long, và một người khác là “fashion designer” La Hong hiện đang ở Wien (Thủ đô của Áo Quốc), La Hong tức là La Hồng Nhựt con của ông La Hồng Thiên và bà Nguyễn Thị Sang (em ông Tư Thuấn, con ông Tám Hổ), em La Hồng Hải (nhà thuốc tây Hồng Hải ngày trước). Để tìm biết nhà thiết kế La Hong chúng ta có thể tìm bằng “la hong, vienna, austria” hay là “La Hong, Wikipedia” trên internet. Ngoài ra Vương Hồng, Long, Cáo nhỏ (Cường Phát) cũng là những doanh nhân thành đạt.

Trên vài phương diện khác như về Phong Thủy thì có Thái Văn Tâm (con bà Năm Riêng), mặc dù Thái Văn Tâm từ lúc còn đi học đã có tiếng về tử vi, sau về bói Dịch; chị hai Rổn. Hoặc về chức vụ, danh phận thì có Trần Văn Tong (con bà Ba Xong), Vinh (con ông Năm Háo) hay là Thầy Ẩn, chồng cô Lan Bồ, Cường con ông Út Tợ và bà Út Miêng.

Trong những người con của Tân Khánh thành đạt phải kể đến gia đình của Trần Thị Liên (ba con đều là bác sĩ và dược sĩ), Trần thị Ảnh - Lộc: hai con đều là bác sĩ (gia đình của ông Tư Gắt). Con cô Bùi Thị Hị (con ông Bùi Văn Vĩ - Trần Thị Rỡ) hai đứa là dược sĩ, một đứa đang học Tiến sĩ có chồng là Tiến sĩ). Con Lưu Văn Hòa (chùa Cao Đài) vào làm trong cơ quan NASA của Mỹ sau khi tốt nghiệp Đại học; Trần Văn Sang có hai đứa con gái đều là dược sĩ. Bùi Thị Hụ có một con là dược sĩ. Còn nhiều người có con đã tốt nghiệp đại học và được việc làm tốt mà tôi không nắm được hết.

Mới đây, tôi có nhận được thêm vài tin tức về những điều mà tôi ghi lại nhưng chưa được đầy đủ như sau:

-Theo Từ Minh Tâm, người quản trị về website Cựu Học Sinh Trịnh Hoài Đức cũng là người thành danh trên sự học, tác giả của nhiều sách về du lịch, đồng thời cũng là người rất thích thể thao trên đất Thủ- Bình Dương cho biết là trước kia có anh Nguyễn Văn Khiêm, Trưởng Ty Thanh Niên Bình Dương gốc người Tân Khánh rất năng nỗ, có nhiệt tình với phong trào thể dục, thể thao trong tỉnh. Anh đã tổ chức thành công nhiều đại hội thể thao cấp tỉnh và cấp vùng (Miền Đông Nam Phần). Sau đó, anh được đề bạt làm Giám Đốc Trung Tâm Sinh Hoạt Thanh Niên - số 4 Duy Tân Sài Gòn.

-Theo Nguyễn Ngọc Quang cho biết thì những người cháu như: Nguyễn Văn Vân trước kia là Cán Sự Hóa Học, nhưng sau đã lấy bằng Cử Nhân Hóa Học ở Mỹ; Nguyễn Văn Trung trước dạy ở Trường Sinh Ngữ Quân Đội được đi du học bên Mỹ và đã đậu bằng Tiến Sĩ; Nguyễn Văn Hóa sau khi rời trường Trịnh Hoài Đức lên Đà Lạt học Chính Trị Kinh Doanh và làm việc cho Bộ Kế Hoạch (như vậy Nguyễn Văn Hóa là người gốc Tân Khánh học đến nơi đầu tiên chứ không là cô Trần Thị Liên) và khi sang Mỹ lấy bằng Tiến Sĩ Kinh Tế Học; và Nguyễn Quốc Nguyên (người em út) cũng lấy bằng Tiến Sĩ ở Mỹ.

Tôi cũng xin được viết thêm rằng: Đây là gia đình xuất thân từ một gia đình đã có tiếng và được mến mộ từ khi còn ở Tân Khánh, đó là gia đình của ông Ba Chặng, gia đình nầy vừa thành công trên công việc làm ăn, vừa đẹp người, lại được người trong vùng rất kính mến, nễ trọng, và cũng là gia đình giỏi võ. Những người thành đạt trên đây là cháu của Ông, con của người thứ ba: Bà Ba chủ tiệm bán vật liệu xây cất Phụng Nguyên ở chợ Đình (Ngã Tư Cây Sao Quỳ- Bình Dương). Chồng mất sớm Bà nuôi năm con ăn học (Mai (Phụng), Vân, Trung, Hóa, Nguyên). Bà là chị của người Thứ Tư (không biết tên), Sáu Lý, Bảy Thành (Canada), Tám Quang (Nguyễn Ngọc Quang); Chín Sáng; Mười Là (Nguyễn Văn Là); và người em út là Nguyễn Văn Mười.

Những điều tôi ghi nhận không đầy đủ trên đây chứng tỏ Tân Khánh không còn là vùng đất “hãm nhân tài” nữa, mà thực tế chứng minh Tân Khánh đang hồi sinh, những nhân tài đang phát triển và chớm nở để làm rạng danh người của Tân Khánh. Nhưng dù sao đi nữa sự nổ lực của mình vẫn là chính yếu. Sự nỗ lực học tập hay “làm ăn” trước tiên đem đến hạnh phúc cho chính mình rồi mới đến gia đình, quê mình cũng như lớn hơn là xã hội. Chìa khóa vẫn còn ở trong tay, mở hay không là do chính ta mà thôi!

Đó cũng là những cố gắng tối đa mà bậc cha mẹ đã ý thức được và đang dành mọi tối ưu cho con cái nên người, bằng cách nhín xài, dành dụm tiền cho chúng đi du học tự túc như ở một phong trào hiện nay.

Mong mọi sự đều được thành công, tốt đẹp, và đạt được mọi ước nguyện theo như ý muốn của mình… Mong, và rất mong được vậy lắm thay!